Vẹt đào hang còn được gọi là vẹt đuôi dài đào hang hoặc vẹt Patagonian, là một loài vẹt bản địa của Argentina và Chile . Loài vẹt đào hang không thể nhầm lẫn với đặc trưng là viền mắt và vạch ngực màu trắng, thân màu xanh ô liu và phần dưới có màu sắc rực rỡ.
Được đặt tên theo thói quen làm tổ của chúng, vẹt đào hang đào những cái hang phức tạp trong vách đá và khe núi để nuôi vẹt con. Chúng sống ở vùng đất khô, thoáng ở độ cao tới 2000 m. Cùng tìm hiểu về quá trình sinh sản và tập tính của vẹt đào hang thông qua bài viết dưới đây.
Ngoại hình
Kích thước cơ thể: Vẹt đào hang trưởng thành có chiều dài từ 39 đến 52 cm, sải cánh từ 23 đến 25 cm và đuôi chia độ có thể dài từ 21 đến 26 cm. Vẹt đào hang hơi dị hình giới tính, với con đực lớn hơn một chút và nặng khoảng 253-340g, trong khi con cái nặng 227-304g, khiến nó trở thành thành viên lớn nhất của nhóm vẹt đuôi dài ở Tân thế giới.
Màu sắc: Vẹt đào hang có ngoại hình khá đặc biệt. Chúng có đường viền mắt trần màu trắng và các mảng sau mắt, đầu và lưng trên màu nâu ô liu, cổ và ngực màu nâu xám với mảng ngực màu trắng, có thể thay đổi và hiếm khi kéo dài qua phần trên cơ thể bao gồm cả phần ngực. Đuôi của nó có màu xanh ô liu với tông màu xanh lam nhìn từ trên xuống và màu nâu từ bên dưới.
Đặc điểm ngoại hình: Vẹt đào hang có mỏ màu xám và mống mắt màu vàng trắng với đôi chân màu hồng. Những con vẹt chưa trưởng thành giống những con trưởng thành nhưng có các mảng hàm trên màu sừng và tròng mắt màu xám nhạt. Mặc dù cả hai giới tính đều tương tự như mắt người, nhưng vẹt đào hang là lưỡng sắc giới tính.
Thức ăn
Giống như vẹt đuôi dài vàng lam vẹt đào hang có chiếc mỏ lớn rất khỏe, vì vậy chế độ ăn uống của nó cũng khá đặc biệt. Chế độ ăn của vẹt đào hang bao gồm hạt, quả mọng, trái cây và có thể là thực vật, và chúng có thể tìm kiếm thức ăn trên mặt đất hoặc trên cây và bụi rậm.
Chế độ ăn uống của họ thay đổi theo mùa có thể thấy vẹt đào hang ăn trái cây của nhiều loài như quạ , cũng như xương rồng. Vào mùa đông, vẹt đào hang chủ yếu ăn hạt của cây trồng và cây dại như cây tật lê hoặc cây sồi.
Sinh sản
Được biết đến nhiều nhất với thói quen làm tổ của chúng, những con vẹt đào hang siêng năng đào hang vào vách đá vôi hoặc đá sa thạch, thường là vào các khe núi. Những hang này có thể ăn sâu tới 3 mét vào vách đá, thông với các đường hầm khác để tạo thành một mê cung, kết thúc bằng một hang làm tổ. Các cặp sinh sản sẽ sử dụng lại các hang từ những năm trước nhưng có thể mở rộng chúng.
Chúng làm tổ thành đàn lớn, một số đàn lớn nhất từng được ghi nhận đối với một con vẹt, điều này được cho là để giảm bớt sự săn mồi. Vẹt có xu hướng chọn những khe núi lớn hơn và cao hơn, cho phép tạo ra những đàn lớn hơn và hang cao hơn, đồng thời mang lại cơ hội sinh sản thành công cao hơn.
Trong trường hợp không có khe núi hoặc vách đá có thể chấp nhận được để làm tổ, vẹt đào hang sẽ sử dụng chất nền nhân tạo như mỏ đá, hố và hố. Chúng hiếm khi làm tổ trong hốc cây. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những con vẹt đào hang là một vợ một chồng cả về mặt xã hội và di truyền. Mùa sinh sản bắt đầu vào tháng 9 và trứng được đẻ cho đến tháng 12, mỗi lứa có từ 2 đến 5 quả trứng.
Thời gian ấp trứng là khoảng 24 đến 25 ngày, trong đó con cái là người duy nhất ấp trứng trong khi vẹt đực chăm sóc nó. Trứng nở không đều và bố mẹ sẽ chịu trách nhiệm chăm sóc vẹt con. Vẹt bắt đầu đẻ trứng vào cuối tháng 12 đến tháng 2, khoảng 8 tuần sau khi nở và con non phụ thuộc vào bố mẹ trong tối đa 4 tháng.
Huấn luyện
Vẹt đào hang, thường được gọi là vẹt Patagonia trong khoa điểu học, chúng khá là phổ biến. Được biết đến với tính cách vui tươi, dịu dàng và tình cảm với con người, thậm chí chúng còn có xu hướng âu yếm khi được thuần hóa – thậm chí nó còn có thể học nói và bắt chước âm thanh trong môi trường của mình.
Vẹt đào hang là một loài vẹt lớn, nó cần nhiều không gian và khả năng bay thường xuyên để phát triển. Tuổi thọ tối đa đã được xác minh của loài này trong điều kiện nuôi nhốt là 19,5 năm. Hàng chục nghìn con vẹt đuôi dài đào hang trước đây đã bị loại bỏ khỏi tự nhiên và được xuất khẩu để buôn bán làm thú cưng, tuy nhiên, hầu hết những con chim có sẵn để mua làm thú cưng hiện đều được nuôi nhốt.
Chuồng nuôi
Với kích thước khá lớn nên bạn có thể chọn chuồng nuôi cho vẹt giống như vẹt ngực hồng Chọn một chiếc chuồng hay lồng nuôi có đủ không gian sinh hoạt cho vẹt. Vì kích thước của chúng khá lớn nên nếu bạn dùng một chiếc lồng nhỏ sẽ khiến chúng khó chịu dẫn đến nhiều hệ lụy về sức khỏe.
Mặc dù tuổi thọ trung bình cho thấy chúng có thể sống được 19 đến 20 năm, nhưng bạn cũng có thể can thiệp vào công cuộc kéo dài tuổi thọ bằng điều kiện nuôi nhốt hợp lí.
Vệ sinh
Loài vẹt nào thì cũng có những con kí sinh trùng bám trên cơ thể, khi tắm hay kết hợp cả xà phòng để giúp chúng sạch sẽ hơn, chỉ như vậy mới trị được những con kí sinh trùng.
Bạn nên nhớ: Đừng xịt vòi nước mạnh vào cơ thể, nên sử dụng khay nước hay vòi nước sẽ tốt hơn. Hãy lau khô hoặc sấy khô cơ thể ngay sau khi tắm để tránh việc bị cảm lạnh.
Các câu hỏi thường gặp
Nên mua vẹt đào hang ở đâu?
Nếu mua vẹt từ một nhà lai tạo hoặc những cơ sở bán vẹt uy tín. Hãy tìm đến những người có kinh nghiệm sẵn trong việc lựa chọn các giống vẹt trước khi đưa ra quyết định xem chúng có phù hợp với bạn không. Như vậy sẽ đảm bảo chất lượng an toàn cho bạn mà không bị mất tiền oan.
Giá của con vẹt đào hang này không quá cao so với mặt bằng chung giá của các loài vẹt khác. Loài vẹt này hiện nay cũng được nuôi rất nhiều tại Việt Nam 1 phần là do ngoại hình đẹp, một phần do dễ nuôi cũng như phù hợp với túi tiền. Mức giá sẽ tùy thuộc vào ngoại hình, khả năng hót, tính cách và kích thước.
Vẹt đào hang có dễ nói không?
Vẹt có bản năng bắt chước rất tốt, để nói hay phải có sự huấn luyện của con người. Hàng ngày, vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối bạn nên dành thời gian để nói chuyện và dạy chim tập nói.
Thường xuyên cho chúng đến các hội chim để chúng tập giao tiếp. Để vẹt nói nhanh và không cô đơn, các bạn nên nuôi 2 con trong cùng 1 chuồng.
