Sếu đầu đỏ còn có tên gọi khác là Sếu cổ trụi hay Sếu lớn Phương Đông (tên khoa học: Grus antigone) là một loài chim quý hiếm trong họ Sếu (Gruidae) và nằm trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới, vì vậy chúng được bảo hộ theo luật pháp của tất cả các nước nơi chúng sinh sống, trong đó có Việt Nam.Sếu đầu đỏ là một loài động vật có giá trị cao về kinh tế và sinh vật học.
Ngoại hình
Sếu đầu đỏ là loài chim cao nhất trong tất cả những loài chim biết bay trên trái đất.
Màu sắc bộ lông : Loài chim này dễ được nhận thấy vì phần lớn cơ thể của chúng là màu xám bạc ánh thép, khi trưởng thành thì đầu, cổ trụi lông và có một màu đỏ sẫm đặc trưng, chúng có đốm trên cánh, và đuôi một màu xám. Mỏ ở trước đỉnh đầu màu xanh sừng, chân đỏ. Chim trưởng thành có bộ lông màu sẫm hơn.
Chiều cao : Sếu đầu đỏ trưởng thành cao khoảng 1.5 – 1.8 m; sải cánh khoảng 2.2 – 2.5 m và có trọng lượng trung bình 8 – 10kg.
Hành vi , tập tính
Sếu đầu đỏ, hay còn gọi là sếu cổ trụi là một phân loài của loài sếu sarus. Đây là phân loài đặc biệt quý hiếm tại miền nam Việt Nam và có trong Sách đỏ Việt Nam và Sách đỏ IUCN thế giới.
Tập tính : Sếu đầu đỏ là loài chim di cư, và mặc dù chúng không nằm trong danh sách đỏ của các tổ chức bảo tồn quốc tế, chúng cũng được bảo vệ bởi Công ước Á-Âu về Bảo tồn Chim nước. Chúng thường bay về phía nam thành đàn lớn để trốn cái lạnh vào mùa đông, xếp thành hình chữ V .
Nguồn gốc
Sếu đầu đỏ là biểu tượng của hòa bình, là loài chim quý hiếm được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam và Sách Đỏ Thế giới, sếu đầu đỏ hiện không còn nhiều trong tự nhiên.
Tại Việt Nam, sếu đầu đỏ thường di cư về Vườn quốc gia Tràm Chim (tỉnh Đồng Tháp) và các huyện Hòn Chông, Kiên Lương, Hà Tiên tỉnh Kiên Giang. Cảnh tượng những đàn chim cu gáy bay về những nơi này sinh sống đã là dĩ vãng. Mất môi trường sống và gia tăng nạn săn trộm là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm hàng năm của sếu đầu đỏ.
Thức ăn
Sếu đầu đỏ là loài ăn tạp, tùy nơi phù hợp chúng có thể ăn. Một số loại thức ăn phổ biến của sếu là hoa quả nhỏ, cỏ, cỏ, ếch nhái, thằn lằn, côn trùng, cá hoặc trứng của các loài chim khác…
Sếu thường kiếm ăn trong đầm lầy và vùng đất ngập nước nông, sếu ăn rễ, củ, côn trùng, động vật giáp xác và động vật có xương sống nhỏ, cá và động vật lưỡng cư thích hợp. Mỗi độ xuân về cũng là lúc cánh đồng đầy củ thu hút một đàn sếu lên đến vài trăm con di cư từ Campuchia, Lào về VQG Tràm Chim sinh sống.
Sinh sản
Con sếu đầu đỏ đực của hầu hết các loài đều có vũ điệu tán tỉnh. Mặc dù văn hóa dân gian thường nói rằng loài sếu chung thủy với một bạn tình, nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy loài chim này thay đổi bạn tình trong suốt cuộc đời của chúng, có thể kéo dài hàng chục năm. Sếu đầu đỏ làm tổ ở vùng nước nông trên ngọn nhiều cây và thường đẻ hai trứng một lúc. Cả bố và mẹ đều chăm sóc con non và con non ở với bố mẹ cho đến mùa sinh sản tiếp theo.
Chúng sinh sản mỗi năm một lần vào mùa mưa tháng 7-10 .Sếu đầu đỏ mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa 2 trứng, thường thì chúng chỉ đẻ một lứa. Tổ của sếu thường được làm bằng thực vật thủy sinh chết trên mặt đất. Từng đôi sếu đầu đỏ sẽ có xu hướng sống bên nhau trọn đời. Khi một người không may mất đi , người kia trung thành và thậm chí tuyệt thực để đi theo bạn đời.
Các mối đe dọa
Sếu đầu đỏ là loài chim quý hiếm được pháp luật của hầu hết các quốc gia nơi nó phân bố, trong đó có Việt Nam, bảo vệ. Mối đe dọa lớn nhất đối với loài này, đặc biệt là ở Việt Nam, là mất môi trường sống, nguồn thức ăn hạn chế do thay đổi lối sống. Loài này cũng bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu và những tác động bất ngờ đến môi trường sống của chúng.
Loài này cũng bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu và những tác động bất ngờ đến môi trường sống của chúng. Ngoài ra, buôn bán bất hợp pháp trứng, gà con và chim trưởng thành hoặc săn bắt trứng và gà con để làm thực phẩm là một mối đe dọa ít phổ biến hơn ở Việt Nam.
Câu hỏi thường gặp
Làm sao để bảo tồn sếu đầu đỏ ?
Để bảo tồn loài sếu Tràm Chim, cần bảo vệ môi trường sinh thái bằng cách hạn chế sử dụng hóa chất xung quanh rừng Tràm Chim, đồng thời không để cháy rừng ảnh hưởng đến đàn sếu; phục hồi một số vùng đất ngập nước xung quanh Vườn quốc gia Tràm Chim và đồng bằng sông Cửu Long .
Cùng với các vấn đề liên quan đến bảo vệ sếu, còn có hoạt động tuyên truyền sếu kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ khi sếu đến Việt Nam. Không cho người dân vùng đệm chặt củi, đánh cá, lấy mật ong, thường xuyên kiểm tra công tác phòng, chống cháy rừng, ngăn chặn thú dữ xâm phạm đất Tràm Chim.
Sếu đầu đỏ được bảo tồn ở đầu?
Vườn quốc gia Tràm Chim nằm ở hạ lưu sông Cửu Long và trung tâm Đồng Tháp Mười, có tổng diện tích 7.313 ha, với hơn 130 loài thực vật bậc cao, 231 loài chim nước và 100 loài động vật. , hơn 150 loài cá. Loài sếu đầu đỏ quý hiếm nhất thế giới được bảo tồn tại đây.
