Vẹt mặt đốm có tên khoa học Pionus tumultuosus, tên tiếng anh Speckle-faced parrot. Là một loại vẹt thuộc họ Psittacidae, phân bố chủ yếu tại Trung và Nam Mỹ. Chúng được tìm thấy chủ yếu ở các khu rừng nhiệt đới và rừng mưa ở các khu vực từ Trung Mỹ đến Nam Mỹ, bao gồm Belize, Costa Rica, Colombia, Ecuador, Venezuela, Đức Johann Friedrich Gmelin. Tìm hiểu về tập tính và cách sinh sản của vẹt mặt đốm qua bài viết dưới đây.
Ngoại hình
Vẹt mặt đốm thuộc loại vẹt trung bình, có chiều dài khoảng 25-28 cm, nhỏ hơn LoveBird (bạn có thể tìm hiểu cách nuôi vẹt LoveBird). Lông chủ yếu của vẹt là màu xanh. Trên mặt, chúng có các đốm màu đỏ nâu hoặc tím, tạo thành một dải vạch. Mỏ của vẹt mặt đốm có màu xám đen. Mắt của chúng thường có màu nâu đậm.
Đối với vẹt mặt đốm không có sự khác biệt rõ ràng về ngoại hình giữa con đực và con cái. Để phân biệt giới tính, thường cần phải thực hiện các phương pháp kiểm tra sinh học hoặc kiểm tra DNA. Chúng có hình dáng cơ thể tròn trịa. Chân và móng chân của chúng khá và thích hợp cho việc leo trèo trên cành cây.
Hành vi, tập tính
Vẹt mặt đốm có tiếng kêu lớn và phát ra tiếng kêu lớn khi bị tấn công. Chúng sử dụng tiếng kêu để giao tiếp với nhau có nét khá tương đồng với vẹt đuôi dài Venezuela. Chúng thường sống thành đàn nhỏ có xu hướng di chuyển và săn mồi cùng nhau. Chúng thích khám phá môi trường xung quanh và có thể tham gia vào các hoạt động như leo trèo, hoặc giao lưu với các loài vẹt khác.
Chúng xây tổ trong các hố cây hoặc trên đá vụn, mỗi lứa đẻ từ 2-4 quả trứng và thời gian ấp trứng kéo dài khoảng 26-28 ngày. Vẹt mặt đốm có thể trở thành thú cưng tốt với sự chăm sóc và huấn luyện phù hợp.
Chuồng nuôi
Lồng nuôi nên đủ rộng để vẹt mặt đốm có đủ không gian để di chuyển và hoạt động một cách tự nhiên. Kích thước tối thiểu cho một cặp vẹt là khoảng 60cm (chiều rộng) x 60cm (chiều sâu) x 90cm (chiều cao). Kích thước này tương đương với chuồng nuôi của vẹt Painted . Lồng nên được làm từ vật liệu chắc chắn và an toàn như thép không gỉ hoặc hợp kim. Tránh sử dụng lồng bằng nhựa, vì vẹt có thể cắn và gặm nát chúng. Cửa lồng nên được thiết kế chắc chắn để ngăn chặn vẹt thoát ra ngoài.
Lồng nên có các cành cây, thanh ngang và bậc thang để vẹt có thể leo trèo và vận động. Cung cấp các đồ chơi, như cây cầu treo, quả chuông, dây leo và các đồ chơi gặm nhai để giúp giải trí và kích thích trí thông minh của vẹt.
Đảm bảo rằng lồng được đặt ở một nơi nhiệt độ ổn định, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời hoặc các nguồn nhiệt ngoại vi quá nóng. Vẹt mặt đốm thích môi trường ấm áp và không nên bị tiếp xúc với nhiệt độ quá lạnh.
Thức ăn
Đồ ăn của vẹt mặt đốm khá đang dạng và phong phú. Thức ăn của chúng bao gồm chất xơ, rau quả và các thức ăn giàu đạm. Thức ăn của chúng có thể bao gồm hạt là thành phần chính trong chế độ ăn. Cung cấp cho chúng hạt các loại như hạt hướng dương, hạt cây bạch dương, hạt lanh, hạt cỏ, hạt ngô và hạt lúa mì.
Ngoài ra nên cung cấp thêm các loại rau quả tươi, chẳng hạn như rau xanh, cà chua, cà rốt, bí đỏ, táo, dưa hấu và cam. Rau quả giúp cung cấp các vitamin và khoáng chất quan trọng cho sức khỏe và hệ miễn dịch của chúng.
Để đảm bảo hệ tiêu hóa khỏe mạnh, cung cấp cho vẹt các nguồn chất xơ, chẳng hạn như hạt cây cỏ, củ cải, củ quả. Hãy nhớ rằng chế độ ăn của vẹt mặt đốm cần được cân đối và đa dạng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của chúng. Ngoài ra, luôn cung cấp nước sạch cho vẹt để giữ cho chúng luôn được cung cấp đủ nước.
Sinh sản
Vẹt mặt đốm là một loài vẹt có khả năng sinh sản trong môi trường nuôi nhốt thích hợp.
- Tuổi sinh sản: Vẹt mặt đốm thường đạt tuổi sinh sản khi khoảng 2-3 tuổi. Tuy nhiên, một số cá thể có thể chưa sẵn sàng sinh sản cho đến khi đạt tuổi 4-5 tuổi.
- Chu kỳ sinh sản: Có thể sinh sản nhiều lần trong một năm. Chu kỳ sinh sản cụ thể có thể khác nhau từng cá thể, nhưng thường diễn ra trong mùa xuân và mùa hè.
- Hình thức sinh sản: Chúng thường xây tổ trong các hốc cây hoặc hang động. Cặp đôi vẹt sẽ cùng nhau làm tổ bằng cách chọn một hốc cây hoặc một hốc tự nhiên phù hợp. Con cái sẽ đẻ từ 2 đến 4 quả trứng, và quá trình ấp trứng kéo dài khoảng 24-26 ngày. Sau khi nở, cả con đực và cái đều chịu trách nhiệm nuôi dưỡng và chăm sóc các con non.
- Chăm sóc ấp trứng và con non: Con cái sẽ ấp trứng và con đực sẽ thường xuyên cung cấp thức ăn trong thời gian này. Con non sẽ nở ra sau khoảng 4-5 tuần và sẽ tiếp tục được nuôi dưỡng bởi cả vẹt đực và cái trong khoảng thời gian 8-10 tuần trước.
Để tạo điều kiện tốt nhất cho sinh sản của vẹt cần cung cấp một môi trường nuôi nhốt an toàn, cung cấp chế độ ăn cân đối và đảm bảo rằng cặp vẹt có và không gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Vệ sinh
Vệ sinh là một yếu tố quan trọng trong việc chăm sóc vẹt mặt đốm để đảm bảo sức khỏe và tránh các vấn đề về bệnh tật. Đảm bảo chuồng nuôi của vẹt luôn sạch sẽ và khô ráo. Vệ sinh chuồng hàng ngày bằng cách loại bỏ chất thải và thức ăn thừa. Hãy làm sạch toàn bộ chuồng bằng cách rửa và khử trùng để loại bỏ vi khuẩn và tạo môi trường sống lành mạnh cho vẹt.
Cung cấp nước uống sạch cho vẹt hàng ngày. Hãy thay nước trong bình nước thường xuyên để tránh nấm mốc và vi khuẩn phát triển. Đảm bảo rằng nơi vẹt ngủ cũng được vệ sinh sạch sẽ. Thay thảm hoặc lót chuồng thường xuyên để giữ cho khu vực này khô ráo và tránh tình trạng quá bẩn.
Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ cho vẹt bằng cách đưa chúng đến bác sĩ thú y hoặc chuyên gia về vẹt. Họ sẽ giúp bạn kiểm tra các vấn đề sức khỏe và cung cấp hướng dẫn về vệ sinh cụ thể cho vẹt.
Các bệnh thường gặp
Vẹt mặt đốm có thể mắc một số bệnh thường gặp như sau:
- Bệnh tiêu chảy: Tiêu chảy là một vấn đề phổ biến ở vẹt do nhiều nguyên nhân khác nhau bao gồm nhiễm trùng, vi khuẩn, virus hoặc chế độ ăn không phù hợp. Dấu hiệu của bệnh tiêu chảy bao gồm phân lỏng, thay đổi màu sắc và mất nước nhanh chóng. Việc duy trì vệ sinh tốt và cung cấp chế độ ăn cân đối có thể giúp phòng ngừa bệnh này.
- Bệnh hô hấp: Vẹt mặt đốm có thể mắc các bệnh hô hấp như viêm phổi, viêm xoang và cảm lạnh. Dấu hiệu của bệnh hô hấp bao gồm ho, nghẹt mũi, khó thở, và tiếng kêu thay đổi. Để tránh bệnh hô hấp, đảm bảo cung cấp môi trường sạch sẽ, hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh và giữ cho vẹt ở trong môi trường thoáng đãng.
- Bệnh nhiễm ký sinh trùng: Vẹt có thể bị nhiễm ký sinh trùng như ve, rận, hay ký sinh trùng ruồi. Các dấu hiệu bao gồm ngứa, mất lông, viêm nhiễm da và hành vi khó chịu. Để phòng ngừa bệnh này, cần duy trì vệ sinh tốt trong chuồng và thường xuyên kiểm tra lông và da của vẹt.
Huấn luyện
Huấn luyện vẹt leo trèo: Đầu tiên, đảm bảo rằng môi trường nuôi vẹt có các cành cây để vẹt có thể khám phá và tập leo trèo. Đảm bảo môi trường không có chất gây hại gần khu vực nuôi vẹt. Bắt đầu huấn luyện bằng cách cho vẹt tiếp xúc với các cành cây nhỏ. Đặt chúng gần lồng hoặc khu vực nuôi vẹt và khích lệ chúng khám phá và leo trèo.
Huấn luyện vẹt nói: Bắt đầu bằng cách lựa chọn một số từ ngữ cơ bản mà bạn muốn vẹt nói. Điều này có thể bao gồm tên, các từ đơn giản hoặc tên của các thành viên trong gia đình. Sử dụng những từ này thường xuyên trong giao tiếp với vẹt. Khi vẹt phát âm đúng từ hoặc cụm từ mà bạn muốn, hãy khen ngợi và thưởng cho nó. Điều này có thể là lời khen, một miếng thức ăn ngon, hoặc một cuộn dây chơi yêu thích. Việc kết hợp việc thưởng và khen ngợi sẽ tạo động lực cho vẹt tiếp tục học và sử dụng từ ngữ.
Các câu hỏi thường gặp
Giá của vẹt có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm địa điểm, nguồn cung, tuổi tác, giới tính và tình trạng sức khỏe của vẹt. Tuy nhiên, giá của chúng thường dao động từ khoảng 30 -25 triệu VND.
Vẹt mặt đóm thuộc loài vẹt có khả năng nói nhưng không phải là một trong những loài vẹt nói giỏi nhất. Chúng có khả năng học và tái tạo âm thanh, nhưng điều này không đảm bảo rằng tất cả các cá thể sẽ nói hoặc nói rõ các từ ngữ.
