Vẹt Pileated tên tiếng anh Pileated parrot, tên khoa học là Pionopsitta pileata là một loài chim trong phân họ Arinae của họ Psittacidae , họ vẹt Châu Phi và Tân Thế giới. Nó được tìm thấy ở Argentina , Brazil , và Paraguay . Trước đây nó được gọi là vẹt mũ đỏ (Red-capped Parrot). Nơi chúng có thể được tìm thấy trong các khu rừng đất thấp ẩm nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới và các khu vực rừng núi ẩm nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới. Cùng tìm hiểu về tập tính cách sinh sản của Vẹt Pileated qua bài viết dưới đây.
Ngoại hình
Vẹt Pileated có chiều dài trung bình 8,5 – 8,8 inch (~22 cm) và nặng khoảng 3,4 – 4,2 oz (98 – 120 g).
Con đực: Bộ lông chủ yếu là màu xanh lá cây, ngoại trừ trán , chúng có mảng đỏ ở vùng tai màu đỏ đặc trưng. Chúng có màu nâu/tím (lông che tai) và tấm che dưới cánh nhỏ hơn bên ngoài màu tím/xanh lam. Các tấm phủ dưới cánh nhỏ hơn bên trong có màu xanh lam. Đuôi màu xanh lá cây của chúng có màu xanh lam. Mỏ có màu xanh lục/xám, chuyển sang màu sừng về phía chóp. Chúng có vành mắt màu xám trần. Đôi mắt màu nâu sẫm.
Con cái: Con cái thiếu các mảng màu đỏ của con đực. Mào của chúng (vùng giữa mắt và mỏ ở một bên đầu chim) đến vùng xung quanh mắt có màu xanh lá cây. Trán màu xanh lá cây nhuốm màu xanh lam. Màu nâu đối với bịt tai của con cái nhạt hơn.
Con non: Con đực non có thể có màu đỏ giới hạn ở một dải mỏng phía trước với mảng màu cam/vàng phía sau. Con đực có thể có một vệt đỏ trên trán. Những con cái có màu sắc rực rỡ hơn. Mỏ có màu sừng nhạt với phần gốc màu đen.
Hành vi
Vẹt Pileated được tìm thấy theo cặp hoặc nhóm nhỏ từ 4 đến 6 cá thể, hoặc đôi khi thành đàn lớn hơn gồm 20–30 con. Hiếm khi có thể bắt gặp một đàn lên đến 100 con; chúng thường bao gồm những con non.
Các loài chim có thể liên kết với vẹt xám úc hoặc vẹt mào vàng. Vẹt mũ đỏ rất nhút nhát và thường rút lui lên tán cây phía trên nếu bị quấy rầy, điều này khiến việc nghiên cứu về hành vi sinh sản và xã hội của loài vẹt này trở nên khó khăn. Do đó, nhiều khía cạnh của những điều này ít được biết đến.
Tập tính sinh sản: Mùa làm tổ của vẹt Pileated không được xác định đầy đủ nhưng dường như bao gồm cả tháng 11. Nó làm tổ trong các lỗ trên cây. Trong tự nhiên, con cái đẻ khoảng hai quả trứng. Trong điều kiện nuôi nhốt, thường là từ ba đến bốn con là điển hình. Trong điều kiện nuôi nhốt, con cái ấp trứng một mình trong khoảng 24 ngày và quá trình nuôi dưỡng con non trưởng thành từ 52 đến 54 ngày sau khi nở.
Thức ăn
Vẹt Pileated chủ yếu ăn ngũ cốc, hạt, quả hạch, trái cây tươi và rau quả. Trong tự nhiên, chế độ ăn uống của chúng bao gồm chủ yếu là hoa bạch đàn, trái cây, mật hoa và phấn hoa.
Trong môi trường tự nhiên, chúng cần nhiều hơn thức ăn sẵn như hạt , hoặc hoa quả tươi. Tuy nhiên cần cân bằng chế độ ăn phù hợp để đảm bảo cung cấp cho vẹt đầy đủ dưỡng chất .
Chuồng nuôi
Vẹt Pileated có kích thước không quá lớn do vậy chúng cần không gian không quá rộng để hoạt động, bay nhảy và giải trí.
- Chuồng: Kích thước tối thiểu 40cm x 25cm x 25cm, ưu tiên với những chuồng có kích thước lớn. Nếu bạn ngại làm lồng nuôi, bạn có thể mua lồng Avi.
Một số vật dụng cần thiết khi nuôi:
- Đồ chơi: Cầu thang dây, chuông, bóng, xe đẩy, xích đu
- Đồ dùng: Hộp đựng thức ăn, khay đựng nước, cành đậu
Vệ sinh
Tắm cho vẹt: Vẹt không có tuyến mồ hôi nên chúng cần được tắm để làm mát cơ thể, giữ cho bộ lông luôn sạch sẽ và không có mùi hôi. Đặc biệt vào những ngày nắng nóng, chúng càng cần được tắm. Thời điểm phù hợp để tắm cho chúng khoảng 8-10h sáng.
Vệ sinh lồng: Vệ sinh lồng thường xuyên là cách tốt nhất để giữ cho môi trường sống của chúng đảm bao an toàn. Thông thường lịch vệ sinh sẽ là 2-3 lần/tuần. Thường xuyên thay nước mới, và đổ thức ăn thừa. Vệ sinh dụng cụ đựng thức ăn, nước uống ít nhất 1-2 lần/ngày.
Các bệnh thường gặp
Các vấn đề sức khỏe phổ biến vẹt Pileated cũng dễ mắc các bệnh tương tự như các loài vẹt khác như vẹt mắt xanh , hay vẹt đầu hồng .
Một vài vệnh hay gặp ở vẹt như :
- Ho, sổ mũi, cảm cúm, tiêu chảy
- Viêm phế quản, viêm phổi (thở khò khè, vẫn hoạt động bình thường hoặc ít vận động khi bệnh nặng)
- Tiêu chảy, đường ruột
- Tiêu ra máu
- Sưng hạch
- Sưng chân, viêm khớp, gãy chân, gãy cánh
- Nấm, viêm da, rụng lông, ve rận, bọ chét
- Mắt nhắm không mở được
Các câu hỏi thường gặp
Trong nuôi nhốt, nếu được chăm sóc tốt chúng có thể sống được từ 40–60 năm. Nhưng trong tự nhiên, loài vẹt này thường có tuổi thọ thấp hơn rất nhiều chỉ khoảng 23 năm.
